Zbliżające się lato to czas, w którym bardzo często pojawiać się mogą burze. Z reguły towarzyszą im wyładowania atmosferyczne, które mogą przynosić znaczne szkody w gospodarstwach domowych. Warto wiedzieć, że nie każda błyskawica, jaką dostrzegamy jest błyskawicą sięgającą ziemi. Wiele jest przypadków wyładowań nadziemnych i one z reguły nie stanowią dla nikogo zagrożenia. Jednak te doziemne już tak. W szczególności mogą one łatwo doprowadzić do uszkodzenia sprzętu AGD oraz RTV. Czy wiesz jak się chronić przed takimi wyładowaniami?
Dlaczego pioruny niszą elektronikę?
Pojedyncze wyładowanie ma ogromną moc. Zdarzają się takie uderzenia piorunów, które niosą ze sobą niszczycielską moc. Napięcie elektryczne w takim wypadku wynosić może nawet miliard woltów. Wytwarza się przy tym pole elektromagnetyczne, które może nieodwracalnie zniszczyć wiele urządzeń, a dokładniej to ich podzespołów. W zasadzie to nie ma żadnych urządzeń elektrycznych, które są w pełni odporne na uderzenia piorunów.
Wyłączanie wtyczek z kontaktów – czy to ma sens?
Odpowiedź na to pytanie nie może być jednobrzmiąca. Otóż w przypadku takich urządzeń jak lodówka czy pralka to takie wyłączenie zdecydowanie jest zalecane. Piorun uderzyć może w okoliczny słup energetyczny i wówczas dochodzi do tzw. przepięć w instalacjach, które mają z tym słupem połączenie. Nagle w naszej domowej instalacji można zaobserwować szybki wzrost napięcia, którego nie tolerują domowe urządzenia elektryczne. Kiedy wyłączanie urządzeń z kontaktów jest złym pomysłem? W zasadzie to nigdy, ale czasami powinno być ono połączone z czymś jeszcze. Przykładem idealnym jest tutaj telewizor z podłączonym do niego dekoderem telewizji satelitarnej. Otóż jeśli odłączymy wtyczkę telewizora z kontaktu to i tak nie uchroni to urządzenia przed uszkodzeniem. Ogromne napięcie generowane przez wyładowanie atmosferyczne może docierać do telewizora i dekodera poprzez kable sygnałowe, które łączą telewizor z anteną. W związku z tym oprócz odłączenia wtyczki zasilającej trzeba też odłączyć kable sygnałowe. To samo tyczy się kabla antenowego od telewizji DVBT-HEVC.
Czy piorunochron wystarczy?
Ogólnie rzecz biorąc, koniecznie należy stosować piorunochrony. Dzięki nim możemy uchronić nieruchomość przed pożarem, którego źródłem również bywają błyskawice. Piorun uderzając w budynek zostanie zneutralizowany przez piorunochron, który skieruje napięcie do gleby. Czy urządzenia elektryczne będą więc bezpieczne? Otóż okazuje się, że niekoniecznie. Musisz wiedzieć, że błyskawica niesie ze sobą też efekt zwiększenia pola elektromagnetycznego. W związku z tym może dojść do uszkodzenia elektroniki, która znajduje się w pobliżu piorunochronu, który aktualnie przyjął uderzenie. Szczególnie czułe na wpływ takiego pola są urządzenia sieciowe. Warto więc mądrze lokować anteny od radiowego połączenia z Internetem. Router położony na parapecie obok, którego za ścianą znajduje się piorunochron to również zły pomysł.
Jak dodatkowo chronić sprzęt AGD i RTV?
Jeśli dopiero budujesz swój dom to warto pomyśleć o zastosowaniu specjalnych ograniczników przepięć. Takie urządzenia są juz łatwo dostępne i wielu elektryków zaleca ich stosowanie. Zadaniem ograniczników jest zmniejszenie napięcia w instalacji do bezpiecznego. Istnieją różne rodzaje ograniczników. Przykładowo spotkać się możesz z ogranicznikiem klasy I, który montowany jest najczęściej w głównych skrzynkach rozdzielczych. Taki ogranicznik sprawdzi się w kamienicach czy blokach. Oprócz niego stosuje się ogranicznik drugiej klasy, który umieszcza się w mniejszych skrzynkach rozdzielczych. Ostatni rodzaj ograniczników montowany jest już przy samych gniazdach i chroni urządzenie bezpośrednio do tego gniazda podłączone.
Oprócz wspomnianych powyżej ograniczników i piorunochronów warto też stosować listwy antyprzepięciowe. Nie warto jednak wybierać najtańszych modeli, ponieważ mogą one nie prezentować dobrej jakości. Lepiej dołożyć do kupna listwy niż wydawać majątek na nowy telewizor, lodówkę czy pralkę.